|
|
Thema 2015: "Michiel Adriaenszoon de Ruyter"
.......... De Ruyter in de route ..........
Hoewel het niet goed mogelijk is een Dorpentocht te organiseren langs een aantal punten die aan De Ruyter herinneren willen we dit jaar toch als thema kiezen: Michiel Adriaenszoon de Ruyter. Ook zonder De Ruyterjaar blijft hij actueel. Dit jaar draaide de film over zijn leven in de bioscoop. In het recent uitgegeven boek 'In naam van De Ruyter' worden, na onderzoek, nieuwe feiten over hem gepubliceerd. De Dorpentocht voert ons over een gebied dat na 2019 dienst zal gaan doen als 'Michiel Adriaenszoon De Ruyterkazerne'. Dit wordt het nieuwe onderkomen van het korps mariniers, een korps dat 350 jaar geleden door de Ruyter opgericht is.
Direct na dit gebied passeren we de resten van Fort de Ruyter. Op last van Napoleon verrijst hier in 1809 Fort Saint Hilaire. Na vertrek van de Fransen in 1814 krijgt het fort de naam De Ruyter. Het wordt in 1867 gesloopt.
Begin 20e eeuw denkt men weer aan de bouw van een nieuw fort ter verdediging van Vlissingen, zijn haven en zijn scheepswerf. Tussen 1913 en 1926 heeft dit fort dienst gedaan. Tijdens de Tweede Wereldoorlog kreeg het verlaten fort opnieuw een militaire bestemming. Tussen het fort en de zeedijk bouwden de Duitsers een luchtafweerbatterij. De fundamenten van Fort de Ruyter werden voor een deel van een dak voorzien en gebruikt als (munitie)opslag. Van het fort is in de loop van de jaren steeds minder te zien.
.......... De Ruyter's historie ..........
Ode aan Michiel Adriaenszoon de Ruyter,
geboren 24 maart 1607 te Vlissingen
gesneuveld in ’s Lands dienst
op 29 april 1676 bij Syracuse
als luitenant-admiraal-generaal
van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
‘Waar de Heeren-Staten hun vlag wagen, waag ik mijn leven!’
Eerste levenshelft
Het was hard werken toen, in onze burgermaatschappij.
Lang draaide hij in zijn jeugd het saai touwslagerswiel;
zocht toen het zoute water op onder des schepens kiel.
Zo klom hij op tot schipper-eigenaar ter koopvaardij.
Eerste Engelse oorlog, 1652 – 1654
Na zijn mid-life nam hij dienst bij de zeestrijdkrachten.
Door zijn zeemanschap en wat hij verder met zich bracht
kreeg hij heel erg snel de rang van schout-bij-nacht,
en voldeed daarin vol aan wat men van hem verwachtte.
Tweede Engelse oorlog, 1665 – 1667
Toen rees snel zijn ster met de macht van Neerlands vloot.
In een beroemde strijd, bekend als het Vierdaags Gevecht
bleken zijn leiderschap, zijn moed en inzicht nu heel echt.
Dat kwam ook door de vorm waarin hij de marine goot.
Slag bij Kijkduin in 1673 – Willem van de Velde de Jonge - National Maritime Museum, Greenwich, LondonDerde Engelse oorlog, 1672 – 1674; rampjaar 1672
Rampjaar was ‘t toen. Nu bleek wat hij als vlootvoogd kon.
Het land behoedde hij voor landing en plunderend geweld.
Dat deed hij bij Solebay en twee keer bij ’t Schooneveld,
en toen Kijkduin nog eens: felle gevechten die hij alle won.
Zijn sneuvelen in 1676 tegen de Fransen
Bij de Etna won hij voor ’t laatst maar raakte zwaar gewond
en overleed. Men bracht hem thuis. Toen de Staatse vloten
bij Calais voeren, kreeg hij tot saluut een-en-twintig schoten,
en Amsterdam werd de plaats waar hij zijn praalgraf vond.
Begrafenis van Michiel de Ruyter, 1677, Jan Luyken, Jan Claesz ten Hoorn, Jan Bouman, 1683
www.rijksmuseum.nl/nl/rijksstudio
Besluit
Waar kwam zijn tactisch leiderschap dan toch vandaan?
Hij kon heel driftig zijn. Dat is zonder twijfel waar, maar
bij de matroos was hij geliefd. Die noemde'm Bestevaer.
Wat zeker is: door hem bleef toen onze Republiek bestaan.
Michiel de Ruyter: nog steeds hulde en dank!
Rien Rooker, Middelburg 2015
.......... Toelichting op enkele begrippen uit bovenstaand gedicht: ..........
De zin "Waar de Heeren-Staten hun vlag wagen, waag ik mijn leven!"
De Ruyter zei dat in 1576 toen hij uitgezonden werd naar de Middellandse Zee en er
achter kwam dat hij dat met een veel te klein eskader moest doen met bovendien veel
achterstallig onderhoud. Toen hij daarover in de Staten-Generaal bezwaar maakte,
vroeg een lid hem honend of hij soms bang was en gaf toen zijn beroemde antwoord.
Luitenant-admiraal-generaal: De Ruyter's echte rang was luitenant-admiraal,
(Frans: lieu-tenant = plaatsvervanger). Admiraal van de vloot was ambtshalve de
stadhouder. De rang luitenant-admiraal-generaal is speciaal voor De Ruyter bedacht.
De viceadmiraal was tweede in de bevelslijn. De vice-admiraal (meestal Tromp jr.)
was de aanvalsleider en dus commandant van de voorhoede van de vloot.
De schout-bij-nacht was derde in de bevelslijn. De rang van schout-bij-nacht werd
meestal bekleed door de Evertsens en na hun sneuvelen door Banckert. Zijn taak was
om ’s nachts te controleren of iedereen op zijn positie bleef en niet afdwaalde of
deserteerde. Daarom voer hij in een klein, snel schip achter de vloot aan. Om zijn
gezag te versterken, was hij altijd tevens commandant van de achterhoede van de
vloot. De Engelsen noemen hem ‘rear admiral’ (roeradmiraal), wat eigenlijk een betere
benaming is.
Bestevaer = opa, grootvader. Eigenlijk behoort die koosnaam aan Tromp sr.,
(gesneuveld bij Ter Heide in 1654), maar hij ging daarna over op De Ruyter.
Michiel Adriaenszoon de Ruyter als Luitenant-Admiraal - Ferdinand Bol, 1667 - www.rijksmuseum.nl/rijksstudio
Versie 20160428
|
